[別館]球面倶楽部零八式markIISR

東大入試数学中心。解説なので解答としては不十分。出題年度で並ぶようにしている。大人の解法やうまい解法は極めて主観的に決めている。

1929年(昭和4年)東京帝國大學工學部-數學[3]

2022.09.01記

[3] \displaystyle\int\dfrac{\cos\theta(p+\sin\theta)}{\cos^2\theta-p\sin\theta}d\theta ヲ計算セヨ.

2022.09.07記

[解答]
t=\sin\theta とおくと dt=\cos\theta\,d\theta により
I=\displaystyle\int\dfrac{\cos\theta(p+\sin\theta)}{\cos^2\theta-p\sin\theta}d\theta
=\displaystyle\int\dfrac{p+t}{1-t^2-pt}\, dt
=\displaystyle\int\dfrac{p/2+t}{1-t^2-pt}\, dt+\displaystyle\int\dfrac{p/2}{1-t^2-pt}\, dt
=-\dfrac{1}{2}\log |1-t^2-pt|+\dfrac{p}{2}\displaystyle\int\dfrac{1}{1+p^2/4-(t+p/2)^2}\, dt
である.ここで
\dfrac{1}{(t-\alpha)(t-\beta)}=\dfrac{1}{\beta-\alpha}\left(\dfrac{1}{t-\beta}-\dfrac{1}{t-\alpha}\right)
に注意すると
I=-\dfrac{1}{2}\log |1-t^2-pt|-\dfrac{p}{2\sqrt{p^2+4}}\log\left| \dfrac{2t-p-\sqrt{p^2+4}}{2t-p+\sqrt{p^2+4}} \right| +(積分定数)
=-\dfrac{1}{2}\log |\cos^2\theta-p\sin\theta|-\dfrac{p}{2\sqrt{p^2+4}}\log\left| \dfrac{2\sin\theta-p-\sqrt{p^2+4}}{2\sin\theta-p+\sqrt{p^2+4}} \right| +(積分定数)